هدایت سنج Ecmeter
برای اندازه گیری هدایت محلول ها دستگاهی به نام هدایت سنج یا کنداکتیومتر استفاده می شود . هر دستگاه هدایت سنج دارای دو الکترود یکسان فلزی پلاتینه شده
می باشند .
به عبارت دیگر هدایت سنجی اندازه گیری هدایت الکترولیتی برای نظارت بر پیشرفت واکنش شیمیایی است .
اساس روش هدایت سنجی تعیین مقاومت الکتریکی یک محلول در مقابل عبور جریان الکتریسیته از آن می باشد . این روش علاوه بر کاربرد در تجزیه کیفی و کمّی ترکیبات یونی ، برای برسی تعادلهای شیمیایی ، ثابت تشکیل کمپلکسهای فلزی، تجزیه آبها و خاکها نیز کاربرد گسترده ای دارد .
تاریخچه هدایت سنجی
اندازه گیری های رسانایی از اوایل قرن هجدهم شروع شد ، هنگامی که آندریاس باومگارتنر متوجه شد که در اتریش ، از آب نمک و معدنی برق تولید می کند. به همین ترتیب، استفاده از هدایت سنجی برای تعیین خلوص آب ، که امروزه اغلب برای آزمایش کارآیی سیستم های تصفیه آب استفاده می شود، و از سال ۱۷۷۶ آغاز شد .
دستگاه هدایت سنج
هدایت سنج میزان جریان الکتریکی یا رسانایی را در یک محلول اندازه گیری می کند رسانایی در تعیین سلامت آب بسیار مفید می باشد .
همچنین این روش راهی برای اندازه گیری تغییرات یونی در روش های تصفیه فاضلاب در تصفیه خانه ها است .
دستگاه های هدایت سنج از دستگاه های رایج در هر تصفیه خانه یا آزمایشگاه های محیط زیست است .
اجزا دستگاه هدایت سنج
دستگاه هدایت سنج برای اندازه گیری های محل و یا میدانی مجهز شده است . مقاومت الکتریکی از محلول باعث افت ولتاژ می شود که توسط دستگاه خوانده می شود .
دستگاه هدایت سنج این میزان را به میلی ثانیه یا میکروموس یا میلی یا میکرو سیمنس در هر سانتی متر تبدیل می کند .این مقدار کل مواد جامد محلول را نشان می دهد .
و کل مواد جامد محلول مقدار جامداتی است که می تواند از طریق فیلتر الیاف شیشه عبور کند . دو سلول الکترود متداول ترین سلول هدایت است. سلول های شیشه ای دارای الکترودهای ساخته شده از پلاتین هستند .
وابستگی به دما
قرائت دستگاه هدایت سنج معمولاً بدون همبستگی دما است . از آنجا که قدرت یونی و در نتیجه هدایت به دما وابسته است، ممکن است قرائت نادرست باشد . بنابراین، بسیاری از دستگاه های هدایت سنج دارای اندازه گیری هدایت خاص نیز هستند.
انواع دستگاه های هدایت سنج
- هدایت سنج تابلویی
- دستگاه هدایت سنج تماسی
- دستگاه هدایت سنج بدون الکترود
- هدایت سنج رومیزی
- هدایت سنج پرتابل
- هدایت سنج قلمی
- کدام در ادامه راجب هر کدام صحبت میکنیم
دستگاه هدایت سنج تماسی :
سنسور دستگاه هدایت سنج از نوع تماسی معمولاً از دو الکترود تشکیل شده است که از یکدیگر عایق بندی شده اند . الکترودها، به طور معمول فولاد ضد زنگ ۳۱۶، آلیاژ تیتانیوم – پالادیوم یا گرافیت ، به طور خاص اندازه و فاصله دارند تا یک “ثابت سلول” شناخته شده فراهم کنند.
دستگاه هدایت سنج بدون الکترود :
نوع دستگاه هدایت سنج بدون الکترود با القای جریان متناوب در یک حلقه بسته محلول و اندازه گیری مقدار آن برای تعیین هدایت کار می کند. دستگاه هدایت سنج را هدایت می کند که جریان متناوب را در محلول القا می کند .
هدایت سنج رومیزی:
این دستگاه ها با دقت بالا و برای استفاده های آزمایشگاهی بسیار کاربرد دارد . این دستگاه ها معمولاً قابلیت اتصال به سیستم های کامپیوتری برای آنالیز داده ها را نیز خواهند داشت .
هدایت سنج پرتابل:
این گونه هدایت سنج قابل حمل بوده و بیشتر در تحقیقات و بازرسی های میدانی کاربرد دارد . این نوع هدایت سنج دارای یک یا چند سنسور است و معمولاً قابلیت اندازه گیری پارامتر های متفاوتی به جز هدایت الکتریکی را نیز دارد
هدایت سنج قلمی:
این نوع هدایت سنج با حجم کم ساخته شده است به صورت جیبی می باشد و اما دقت اندازه گیری آن قابل قبول است. این نوع دستگاه می تواند دارای سنسور های ثابت و یا قابل تعویض باشد
کاربرد دستگاه هدایت سنج آزمایشگاهی
برای آزمایشات محیطی مانند تعیین سالم بودن آب حوضچه ها و همچنین برای آنالیز آب خالص از دستگاه کنداکتومتر استفاده می شود .
- تصفیه آب
- آکواریوم ها
- صنعت آبکاری
- عکاسی
- رشد و نمو گیاهان
- آزمایشگاه ها
- کاغذ سازی
- پرورش ماهی ها
کنترل کیفیت و موارد بسیار زیاد دیگر از این دستگاه استفاده می شود .
نگهداری و ایمنی هدایت سنج آزمایشگاهی :
قبل از استفاده از دستگاه ، از چند دقیقه قبل آن را روشن کنید
از اتصالات الکتریکی پروب ها به دستگاه اطمینان حاصل نمایید
دستگاه را به صورت منظم با استفاده از دستمال مرطوب و یا آغشته به ایزوپروپیل تمیز کنید
برای تمیز کردن الکترود از آب دیونیزه استفاده کنید
الکترود ها را با دستمال زبر و موادی مثل الکل و یا سایر مواد مضر برای آن ها تمیز نکنید
دستگاه را با استفاده از دستورات کارخانه و با استفاده از بافرهای استاندارد انجام دهید تا از صحت داده ها مطمئن باشید